Κωνσταντίνος Μπάσιος
(Επιμελητής, μέλος της A.I.C.A.)
“Σωματοποιημένες Εικονολογήσεις” -σε δυο εκδοχές και με έξι τρόπους-
― Η διασύνδεση της Επιστήμης με την Τέχνη (ή και σε αντίστροφη σειρά), όπως αυτή προκύπτει με την έκθεση των έξι τρισδιάστατων καλλιτεχνημάτων που φιλοξενούνται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών ταυτόχρονα με τη διάρκεια του Συνεδρίου: «Το σώμα, οι αναπαραστάσεις του, οι πολιτισμικές και ανθρωπολογικές εκφάνσεις του», οφείλεται στον Κώστα Σπηλιώτη και δικαιολογείται από τη βάσιμη εκτίμηση ότι μπορούν να συνυπάρξουν και να συνδιαλεχθούν επιμέρους λόγοι, όπως ο επιστημονικός με τον καλλιτεχνικό. Πρόκειται για μια διακλαδικότητα πεδίου, στην ουσία και «εν τοις πράγμασι», από την ύπαρξη της οποίας μόνο γόνιμοι προβληματισμοί μπορούν να προκύψουν.
Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η έκθεση παρουσιάζει συγκεκριμένα έργα που, είτε οι μύχιες αφορμές για την εκτέλεσή τους, είτε ακόμα και οι τιτλοδοτήσεις τους, μάς δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίσουμε δημιουργίες από ανάλογες ή και από διαφορετικές εννοιολογικές αφετηρίες.
― Στη Λεώνη Γιαγδζόγλου βλέπουμε την πρόθεση να αποδοθούν ζητήματα που σχετίζονται με τον φόβο, τον θυμό και την θεραπεία, ζητήματα που εκκινούν από το εσώτερο, εντελώς βαθύ, προσωπικό επίπεδο και καταλήγουν σε μια εξωτερικευμένη έκφραση, εκφορά και συνθήκη και με συνδηλώσεις που, εντέλει, αφορούν στη δημόσια σφαίρα. Οι φορμαλιστικές επιλογές της καλλιτέχνιδας προφανώς αιφνιδιάζουν, τόσο για την εγγενή ασυμβατότητα τους (σχήμα, πολυχρωμία, μέγεθος, πλαστικότητα στην υλική υπόσταση του πηλού), όπως και για την εκρηκτική, πληθωρική και εν πολλοίς ελευθεριάζουσα ένθεση ανορθοδόξων αντικειμένων.
Είναι γεγονός ότι στην αρχή οι τίτλοι των έργων καθοδηγούν, αλλά στην πορεία αιφνιδιάζουν, όταν πλέον το βλέμμα μας οφείλει να μεταγράψει τις νοηματοδοτήσεις με τις εικονολογήσεις, που η Λεώνη επιλέγει. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι μάς προσφέρει μια οριακή αποδραματοποίηση, η οποία στη συνέχεια υποστασιοποιείται «ως μια επενέργεια του εξωτερικού κόσμου», η οποία είναι τόσο ισχυρή ώστε να έχουμε πλέον ‘νέες συμβάσεις’ στην απόδοση τού εντελώς παραμορφωμένου σώματος.
Σε κάθε περίπτωση, αν το ζεύγμα μεταξύ του έργου, “And the Fear said: Let’s keep it our secret but I shout it” και του άλλου, με τίτλο “And the Anger said: What if you were wrong? But I wasn’t” μπορεί να ανταποκριθεί στην προηγούμενη επεξήγηση, ωστόσο είναι το τρίτο έργο, “Through healing”, στην ενδεχόμενη (;) ημιτέλειά του, που μπορεί να αποτυπώσει όλη αυτήν την ιδιότυπη μετάβαση από το τραύμα στην θεραπεία, με την ηχηρή αχρωμία του, ενώ οι ταινιώσεις, σε συνδυασμό με τις διανοίξεις/διακοπές στη συνέχεια της επιφάνειας του γλυπτού, μόνο υπαινιγμούς και διασυνδέσεις υποβάλουν.
― Με τον Μάνο Ποντικάκη, διαπιστώνουμε την όντως πολύτιμη, αν όχι μοναδική, εικονοποιητική του πραγματεία για το ρόλο, το νόημα, την αποστολή και τη σημασία του προσωπείου, είτε αυτό αφορμάται από το θέατρο και την αρχαιοελληνική του εφαρμογή και καταγωγή, είτε αυτό αποτελεί μια οχηματική δυνατότητα, υπό την έννοια του λεγόμενου «επίθετου προσωπείου», για να διατυπώσει σχόλια αλλά και διασυνδέσεις με την εποχή μας.
Ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης με τον “Οιδίποδα”, από την πιο πρόσφατη σειρά έργων του, έχει οδηγήσει τις εκφραστικές του δυνατότητες στις πλέον αφηρημένες εκδοχές: το προσωπείο, πλέον, δεν έχει κανένα χρώμα, πρόκειται για ένα -κατ’ απόδοση- εκμαγείο μιας μυθικής μορφής, που, πέραν της μυθολογικής ή θεατρικής τραγωδίας, έχει τεράστια και κυρίως τρέχουσα συμβολική χρησιμότητα. Ειδικά για το συνέδριο αυτό είναι, πράγματι, εύρημα, ενώ η σωματική του ανυπαρξία δεν αποκλείει τη διάσταση του «ομιλούντος σώματος», ακριβώς δια της απουσίας του.
Η “Aυτο-προσωπο-γραφία” του είναι μια ιδιάζουσα κατάφαση/αυτό-έκθεση, υπό την έποψη της εκλεκτικής επιλογής των βιωμάτων και των συμβολικών αναφορών του. Οι ψυχαναλυτικές αποχρώσεις, που ενδεχομένως εντοπίζονται, είναι μια terra incognita για όλους τους θεατές, καθιστώντας την εγκατάσταση αυτή μια ενδιαφέρουσα έκφραση, κατά την παραδοχή της εννοιολογικής σχολής. Εξ ου και η ανάγκη του ίδιου του δημιουργού για την περιεκτική δήλωση, που συνοδεύει το έργο, ώστε οι αποκωδικοποιήσεις να είναι έγκυρες και μεστές νοήματος. Ειδικά, και σε ό,τι αφορά την υποκατάσταση μιας βιωμένης ύπαρξης με την κυκλική περίφραξη του υποτιθέμενου σώματος, ίσως, par excellence να ισχύει αυτό, που συμβαίνει για «[το] σώμα [όπου] εισχωρούν μέσα του» όλα όσα εκπορεύονται από ένα πανίσχυρο ανθρωπογενές περιβάλλον.
Στο τρίτο έργο του, το “Επιτύμβιο”, ο Μάνος προβαίνει σε μια ελεύθερη ανασύνθεση, αλλά και σε μια επανασύνδεση, με μια από τις πιο αλληγορικές αναπαραστάσεις ενός ιδεαλισμένου και σωματοποιημένου νεκρού. Οι ανθρωπολογικές, μα κυρίως οι πολιτιστικές μετα-χρήσεις ενός παναρχαίου, εγκύρου αλλά και ισχυρού μηχανισμού για τη διαχείριση μιας τόσο ισχυρής και ανήκεστης απώλειας επανέρχονται, υπογραμμίζοντας την ψυχοδυναμική ανάγκη που υπάρχει σε όσους επιβιώνουν από αυτήν την τυραννική μορφή πόνου.
Ο Κωνσταντίνος Μπάσιος γεννήθηκε στο Τορόντο του Καναδά. Με σπουδές νομικής, πολιτικής επιστήμης, κοινωνιολογίας και επικοινωνίας στην Ελλάδα και στον Καναδά φιλοσοφίας, ιστορίας και θεωρίας τέχνης και αρχιτεκτονικής, ασχολείται με την κριτική της σύγχρονης τέχνης και με την επιμέλεια εκθέσεων. Υπεύθυνος για τη σύσταση και για τη λειτουργία του ισόγειου εκθεσιακού χώρου της «Παροδίου Στοάς», εδώ και έξι χρόνια, στο κτήριο του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αιόλου & Κολοκοτρώνη. Συγγραφέας άρθρων σε έντυπα, επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Μέλος της Association Internationale des Critiques d’Art (A.I.C.A.).
Λεώνη Γιαγδζόγλου
(Visual artist)
Through Healing
“And the Fear said: Let’s keep it our secret.”
“But I shout it”
“And the Anger said: What if you were wrong?”
“But I wasn’t”
Leonie Yagdjoglou is a visual artist based in Athens. For the last twelve years, she has devoted her practice to ceramic art, as it combines the two basic elements of her artistic ways of expression, design and painting. She had four solo shows: My self as a room at DEPAM, Mykonos in 2017, Objects born not made at KARYBU, Τinos in 2019, Narratives from ceramic creations at Art Appel gallery in 2020 and The Queen Undressed at IRIS GALLERY, in 2022. Leonie has participated in numerous group exhibitions such as CERAMIC AGAIN at Hermes, Just Art at Showroom10 and When Law goes pop(!)_Project {Just/Art} at the Athens’ Municipal Center of Arts, Εmergency at Sealed Earth.
She took her first professional steps in Cologne, Germany (1995-1999) where she participated in founding MILK Design GmbH, a creative branding agency that soon became very successful, attracting a number of distinguished clients. In 1999, she returned permanently to Greece as co-founder and creative director of MILK in Athens.
Leonie studied Graphic Design at the Vakalo Art and Design College in Athens (1988-91) and Communication Design at the prestigious Art Center College Of Design (Europe) in Montreux, Switzerland, graduating with a Bachelor of Fine Arts.
For more information: www.leonieart.gr
insta: @leonitaki fb: @leoniesart
https://www.homofaberguide.com
Shows/Exhibitions:
July 2014_TOGETHER4 (DEPAM, MYKONOS) Group
April 2015_CERAMIC AGAIN (HERMES ATHENS) Group
April 2016_CERAMIC AGAIN (HERMES ATHENS) Group
July 2017_“My self as a Room” (DEPAM, MYKONOS) Solo
May 2019_Project {Just/Art} (Showroom 10) Group
August 2019_Objects born not made (KARYBU TINOS) Solo
July 2020_When Law goes pop(!) _Project {Just Art} (OPANDA, ATHENS)
September 2020_Narrative from Ceramic Creations (ART APPEL GALLERY, ATHENS) Solo
June-July 2021_Emergency (SEALED EARTH, ATHENS) Group
November 2021_Project Piato (BENAKI MUSEUM, ATHENS) Group
March-May 2022_The Queen Undressed (IRIS GALLERY, ATHENS) Solo
June-September 2022_Big Blue Dot Artists Residency (SEALED EARTH, ANO KOUFONISSI) Group
September 2022_Rebirth (SEALED EARTH, ATHENS) Group
November 2022_Project Mirror (BENAKI MUSEUM, ATHENS) Group
December 2022_Collezione Panettone (SEALED EARTH, ATHENS) Group
Μάνος Ποντικάκης
(Γλύπτης – προσωποποιός)
Οιδίποδας
“Aυτο-προσωπο-γραφία”
“Επιτύμβιο”
«ΜΗΝ ΠΑΥΕΙΣ ΝΑ ΛΑΞΕΥΕΙΣ ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΣΟΥ»
ΠΛΩΤΙΝΟΣ
Είμαι εγώ (που λέει ο λόγος)
και πώς φαίνομαι;
Κι εγώ που δεν είμαι εγώ;
Λένε πως τα φαινόμενα απατούν.
Τα πρόσωπα και τα προσωπεία, έργα, εργαλεία εργασίας και συμβίωσης
αλλά και λατρευτικά αντικείμενα του άλλου εγώ και του άλλου ξένου.
Αποτρεπτικοί δαίμονες αλλά και φύλακες φυλάσσουν τα σύνορα.
Τα όρια εμού του ιδίου και των άλλων. Καθώς γύρω γύρω άλλοι,
όλοι οι άλλοι, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε κάθε άλλον.
Ένα πλέγμα, σύνορο και φίλτρο, περιβάλλει περιβάλλον, περίβολον εσωτερικού
ναΐσκου, σώματος και σήματος παρελθόντος εαυτού, του ιδίου (;) παιδιόθεν.
Οίκος εμαυτού, όπου κατά την τέλεση της παιχνιδιστικής λειτουργίας του
λατρεύεται ο μύθος της ζωής που ζει και παίζει ένας παις που παίζει.
Που αγαπά να παίζει όσο και να ζει και να συνεχίζει.
Σε ένα πλαίσιο-τέμπλο, ανάμεσα σε δυο εικόνες σημαντικές, οι πεποιθήσεις
μου, όλα όσα νομίζω, αλλά και οι βεβαιότητές μου, με τη μορφή ενός ξύλινου (;)
ξίφους ισορροπούν επικίνδυνα στη ράχη ενός υπομονετικού ίππου (δούρειου;),
παράδοξα αναδεικνύονται σε ένα ακόμη σύμβολο πίστης, όπως και το κουβάρι
της κόκκινης κλωστής, στην οποία είναι τυλιγμένα πάντα όλα τα παραμύθια.
Ο τρόπος που θυμάμαι και ξεχνώ είναι που μου δίνουν νόημα και σχήμα.
Όλα τους κομμάτια εξ ων συνετέθην.
Η εικαστική έρευνα του γλύπτη-προσωποποιού Μάνου Ποντικάκη επικεντρώνεται στην έκφραση τού είναι και τού φαίνεσθαι διά μέσου του θεατρικού και κοινωνικού προσώπου-προσωπείου (χαρακτήρας, προσωπικότητα, καρικατούρα, είδωλο, ίνδαλμα), με θέμα μείζονα ζητήματα που κατατρύχουν τον άνθρωπο διαχρονικά. Τα εικαστικά έργα του είναι περίοπτες γλυπτές εγκαταστάσεις (που διανοίγουν έναν τόπο περισυλλογής και ποιητικής σκέψης). Εκτίθενται σε μουσεία και γκαλερί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Αναλυτικό cv: manos’facelook
Youtube: Morphogony Pontikakis
Fb: Mano Pontikakis